Хятад хэлний ханз болон үсэг (пиньинь) хоёрыг ойлгох нь хятад хэл сурах үндсэн чухал алхам юм. Доор эдгээрийг дэлгэрэнгүй тайлбарлая.
Ханз (汉字)
Ханз бол Хятадын уламжлалт бичгийн систем бөгөөд үгийн тэмдэглэгээ бүхий дүрс хэлбэрийн тэмдэгтүүдийг агуулдаг. Ханзны үндсэн ойлголтууд:
- Үндсэн бүтэц: Ханз нь үндсэн хэсгүүдээс буюу радикалууд (部首 bùshǒu) бүрдэнэ. Нийт 214 радикал байдаг.
- Дүрс ба утга: Нэг ханз нь өөртөө тодорхой утгыг агуулдаг. Зарим ханз нь дангаараа утга илэрхийлдэг бол зарим нь хоёр ба түүнээс олон ханзнаас бүрддэг нийлмэл үгсийг үүсгэдэг.
Пиньинь (拼音)
Пиньинь бол ханзны дуудлагыг латин үсгээр тэмдэглэсэн систем юм. Энэ нь хятад хэл сурах болон дуудахыг сурахад тустай.
- Үсэг: Пиньинь нь латин үсгээр бичигддэг бөгөөд 21 гийгүүлэгч, 16 эгшигтэй.
- Аялга тэмдэг: Пиньинь нь 4 аялга (төгсгөлтэй 5 аялга) хэрэглэдэг. Эдгээр нь үгний утгыг ялгахад чухал үүрэгтэй.
Ханз ба Пиньинь жишээ
你好 (Nǐ hǎo) – Сайн уу
- Ханз:
- 你 (nǐ) – чи
- 好 (hǎo) – сайн
- Пиньинь: Nǐ hǎo
谢谢 (Xièxiè) – Баярлалаа
- Ханз:
- 谢 (xiè) – талархах
- 谢 (xiè) – талархах (дараалан бичигдсэнээр баярлалаа гэсэн утга илэрхийлнэ)
- Пиньинь: Xièxiè
再见 (Zàijiàn) – Баяртай
- Ханз:
- 再 (zài) – дахин
- 见 (jiàn) – уулзах, харах
- Пиньинь: Zàijiàn
Ханзны бүтэц
Хялбар ханз (Simplified Chinese)
Хятад хэлний ханзны хоёр хэлбэр байдаг: хялбар ханз (简体字 jiǎntǐzì) ба уламжлалт ханз (繁体字 fántǐzì).
- Хялбар ханз: 1950-аад онд Хятадын засгийн газраас бичгийг хялбарчлах зорилгоор бүтээгдсэн.
- Жишээ:
- 学 (xué) – сурах
- 爱 (ài) – хайр
Уламжлалт ханз (Traditional Chinese)
Уламжлалт ханз нь Хятадын түүхэн бичгийн систем бөгөөд Тайвань, Гонконг, Макао зэрэг газаруудад ашиглагддаг.
- Жишээ:
- 學 (xué) – сурах
- 愛 (ài) – хайр
Ханз сурах зөвлөгөө
- Радикалуудыг сурах: Ханзны үндсэн бүтэц болох радикалуудыг эхлээд сурах нь ханзыг ойлгож, цээжлэхэд ихээхэн тустай.
- Пиньинь ашиглах: Пиньинь ашиглан ханзны дуудлагыг сурч, өгүүлбэр зохиохдоо ашиглаарай.
- Дадлага хийх: Ханзыг байнга бичиж, уншиж дадлага хийх нь чухал.
- Флэшкарт ашиглах: Ханз сурахад флэшкарт ашиглах нь үр дүнтэй арга байдаг.
- Апп ашиглах: Хятад хэл сурах зориулалттай аппликэйшнүүдийг ашиглах нь дадлага хийхэд тусална.
Ханз болон пиньинь жишээ:
我 (wǒ) – Би
- Ханз: 我
- Пиньинь: wǒ
你 (nǐ) – Чи
- Ханз: 你
- Пиньинь: nǐ
他 (tā) – Тэр (эрэгтэй)
- Ханз: 他
- Пиньинь: tā
她 (tā) – Тэр (эмэгтэй)
- Ханз: 她
- Пиньинь: tā
是 (shì) – Бол
- Ханз: 是
- Пиньинь: shì
Хэл сурах стратеги
- Тасралтгүй давтах: Өдөр бүр ханз болон үгсийг давтах нь цээжлэхэд үр дүнтэй.
- Харилцан яриа: Хятад хэлээр ярилцах практик нь хэлний мэдлэгээ бататгахад тусалдаг.
- Үгсийн сангаа баяжуулах: Өдөр бүр шинэ үгс сурч, өгүүлбэрт ашиглан дадлага хийх.
Эдгээр зөвлөгөө, жишээнүүдийг ашиглан хятад хэлийг илүү амжилттай сурахыг хүсье!
