Орчин үеийн ажлын байр болон ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээлд хэрэгтэй ур чадварууд маш хурдан өөрчлөгдөж байна. Үүнийг Дэлхийн Эдийн Засгийн Форум (WEF) болон бусад байгууллагуудын судалгаанууд баталж байгаа юм. Технологийн хөгжил, автоматжуулалт, хиймэл оюун ухаан зэрэг салбарууд хурдтайгаар хөгжихийн хэрээр эдгээр ур чадваруудын эрэлт ихсэж байна. Энэ нийтлэлд бид ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээлд өндөр эрэлттэй байх гол ур чадваруудыг авч үзэх болно.
1. Цогц асуудал шийдвэрлэх ур чадвар (Complex Problem-Solving)
Цогц асуудал шийдвэрлэх нь аливаа нөхцөл байдлыг шинжлэн дүгнэж, олон талт шийдлүүдийг боловсруулах чадвар юм. Ирээдүйн ажилчид хурдацтай өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд бэлэн байж, тулгарсан асуудлуудыг бүтээлч байдлаар шийдвэрлэх хэрэгтэй болно. WEF-ийн 2023 оны тайланд цогц асуудал шийдвэрлэх ур чадвар нь хамгийн чухал ур чадваруудын нэг гэж дурдсан байдаг бөгөөд робот, хиймэл оюун ухаан хөгжихийн хэрээр хүн төрөлхтөн илүү нарийн асуудлуудыг шийдвэрлэхэд төвлөрөх хэрэгтэй болно гэж үзсэн байна.
2. Харилцааны болон нийгмийн ур чадварууд (Communication and Social Skills)
Автоматжуулалт болон хиймэл оюун ухааны хөгжлийн дүнд хүмүүсийн хийдэг олон ажлууд машинд шилжиж байгаа. Гэсэн хэдий ч харилцааны ур чадварууд болон нийгмийн ур чадваруудыг машин орлох боломжгүй хэвээр байна. Тиймээс хүмүүстэй үр дүнтэй харилцаж, багийн ажиллагааг дэмжих чадвар нь ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээл дээр зайлшгүй шаардлагатай болно. Ялангуяа сэтгэл зүй, багийн ажиллагаа, манлайлал зэрэг ур чадварууд өндөр эрэлттэй байх юм.
3. Цахим ур чадварууд (Digital Literacy and Tech Savviness)
Дижитал шилжилт болон хиймэл оюун ухааны эрин үед дижитал ур чадварууд буюу технологийг ойлгож, ашиглах чадвар нь илүү чухал болох болно. Маш олон салбарууд дижитал технологийн тусламжтайгаар автоматжуулж байгаа тул хүмүүс дижитал хэрэгслүүдийг үр ашигтай ашиглаж сурах шаардлагатай. WEF-ийн тайланд программ хангамж хөгжүүлэлт, өгөгдлийн шинжилгээ, хиймэл оюун ухааны талаарх мэдлэг зэрэг ур чадварууд нь ирээдүйн ажиллах хүчний үндсэн хэсэг байхыг онцолжээ.
4. Тасралтгүй суралцах чадвар (Adaptability and Lifelong Learning)
Технологийн дэвшил болон шинэ мэргэжлүүдийн үүсэх хурд өндөр болж байгаа энэ үед тасралтгүй суралцах, өөрийгөө хөгжүүлэх чадвар онцгой чухал ач холбогдолтой. Ажлын байрны шаардлагууд, ур чадварууд байнга шинэчлэгдэж байгаа тул хүмүүс шинэ ур чадвар сурч, өөрийгөө тасралтгүй сайжруулах шаардлагатай. Дэлхийн эдийн засгийн форумын тайланд 2025 он гэхэд 50% гаруй ажилтан шинэ ур чадвар эзэмших шаардлагатай болно гэж дурдсан байдаг.
5. Сэтгэл хөдлөлөө удирдах чадвар (Emotional Intelligence)
Өөрийн болон бусдын сэтгэл хөдлөлийг ойлгох, удирдах чадвар нь харилцааны болон багийн ажиллагааны үр дүнг нэмэгдүүлдэг. Автоматжуулалт өндөр түвшинд хүрсэн ирээдүйд ч эмоцийн оюун ухаан өндөртэй хүмүүс байгууллагын амжилтад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ гэж үздэг.
6. Инноваци ба бүтээлч байдал (Innovation and Creativity)
Технологи автоматжиж, хиймэл оюун ухаан хөгжихийн хэрээр хүмүүсээс бүтээлч байдал, инноваци, шинэлэг шийдлүүд шаардагдах болно. Мэдлэгийн ихээхэн хэсгийг машин шийдэх боломжтой болсон ч, шинэ санаа гаргах, бизнесийн шинэ шийдлүүдийг олох нь хүнээс хамаарсан хэвээр байна. WEF-ийн үзэж байгаагаар бүтээлч байдал нь ирээдүйн ажилд хамгийн их эрэлттэй байх ур чадваруудын нэг болно.
7. Дата анализ болон AI ур чадварууд (Data Analysis and AI Skills)
Өгөгдөл бол ирээдүйн бизнесийн амжилтын түлхүүр бөгөөд өгөгдлийн шинжилгээ болон хиймэл оюун ухааны ур чадварууд нь эрэлттэй хэвээр байна. Дэлхийн хэмжээнд томоохон компаниуд өгөгдлийн эрин үед өрсөлдөх чадвараа хадгалахын тулд өгөгдөлд суурилсан шийдвэр гаргах, өгөгдлийн шинжилгээ хийх чадвартай ажилчдыг хайж байна.
8. Кибер аюулгүй байдал (Cybersecurity)
Цахим орчинд ажиллаж, амьдарч байгаа хүмүүсийн тоо нэмэгдэж байгаа нь кибер аюулгүй байдлын асуудлыг улам чухал болгож байна. Хувийн болон байгууллагын мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах, хакерын халдлагад өртөхөөс сэргийлэх ур чадварууд нь ирээдүйд онцгой чухал болно.
Ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээлд хүмүүсээс илүү өндөр ур чадвар шаардагдах болно. Технологийн дэвшил, автоматжуулалт нь олон ажлуудыг машинд шилжүүлэх боловч хүн төрөлхтний бүтээлч байдал, инноваци, харилцаа холбоо, сэтгэл зүйтэй холбоотой ур чадварууд үргэлжид эрэлттэй байх нь тодорхой байна. Хөдөлмөрийн зах зээлд өрсөлдөх чадвараа хадгалахын тулд тасралтгүй суралцаж, дижитал болон сэтгэл хөдлөлийн ур чадваруудыг хөгжүүлэх шаардлагатай байна.
Эх сурвалж: Дэлхийн эдийн засгийн форум
